Büyük sofralar, yoğun hediye trafiği ve neşeli kutlamalarla geçen yılbaşı döneminde abartısız bereketi ve sadeliği nasıl benimseyebiliriz?
Bir sofra etrafında toplanmak, bir öğünü başkalarıyla paylaşmak hayatın en basit ama büyük keyiflerinden biri. Bu olayın İngilizcede bir kelime karşılığı bile var: commensality. Sözcüğün kökeninde ve tam ortasında Latince “mensa”, yani “masa” yatıyor. Masa etrafında yemek için toplanıyor olmak insanların uzun zamandır sürdürdüğü bir sosyalleşme biçimi. Hatta kimi antropologlara göre ilk insanlar için birlikte yemek, aynı topluluğa veya klana ait olunduğuna işaret etmenin, “biz dengiz” demenin bir yoluymuş. Yani yemeğin paylaşılması, getirdiği neşe ve keyfin ötesinde kültürel ve toplumsal bir gösterge.
Arkadaşların el birliğiyle hazırladığı dost sofraları; bir ailenin başına her gün birlikte oturduğu akşam yemekleri; sabahtan öğle saatlerine kadar uzayan, tabaklarla süslenen ancak sohbetle tamamlanan kahvaltılar ve şenliğin, birlikteliğin, neşenin bereketiyle dolup taşan kutlama yemekleri… Yemek yapmak veya yemeğe çıkmak özel bir günü işaretlemek, o günü daha hatırda kalır kılmak için hep başvurduğumuz bir yol. Ancak bir de her yıl kutlanan, daha kalabalık grupları bir araya getiren, görüşmek istediğimiz ama fırsat bulamadığımız insanları görmek, ağırlamak, onlarla uzunca ve keyifli vakit geçirebilmek için birer bahane görevi gören günler var. Yılbaşı dönemindeki yemekler gibi…
Bereket ve aşırılık arasındaki ince çizgi
Hazırlığı genelde tüm gün hatta belki günler süren yılbaşı sofrası neşe kaynağı olduğu gibi beraberinde stres de getirebiliyor. Davetlilerin bu özel günü güzel geçirmeleri endişesiyle beklentinin çok üstünde, hatta bazen aşırılığa kaçan bir hazırlık yapmak ev sahiplerine bir yükümlülük gibi gelebiliyor. Ancak akıldan çıkarmamak gereken bazı şeyler var.
İlki; dostlarınızın, ailenizin, sevdiklerinizin mükellef bir sofra ve “yok yok” bir davet için değil, sizle vakit geçirmek için orada olduğu. Eksiksiz bir davet hazırlamak için kendinizi paralamanız, misafirlerinizle birlikte olmak yerine mutfakta vakit harcamanız, onların güzel bir akşam geçirmesinden çok sizden mahrum kalmalarına neden olabilir.
İkincisi; yıllardır Ruhun Doysun’da yılbaşı sofraları da dahil olmak üzere birçok farklı bağlamda altını çizdiğimiz gibi azın ve sadenin de güzel, lezzetli ve bereketli olabileceği. Davetli sayısına göre çeşit sayısını ve porsiyonları iyi ölçüp biçmek önemli. Büyüklerimizin “artmadan yetmez” kıstasını benimsemiş olsak da tastamam bir sofra için her yerin dolup taşmasına, herkesin tıka basa doymasına gerek olmadığını unutmamalı.
Tabii ki bazı yemekler yine de artabilir. Bu durumda sofrayı kaldırmayı ertesi güne bırakmayın ve artan yemekleri doğru şekilde saklayın. Daha da iyisi, sofranın başındaki paylaşımcı ruhunuzu artan yemeklere de taşıyın. Artan yemekleri hangisini kimin daha çok beğendiğine göre davetliler arasında pay edin. Sizin yükünüz azalsın, ayrıca herkes akşamın lezzetini ilerleyen günlerde de tadabilsin.
Hediyeleşmenin yavaşı
Aşırıya kaçılabilen bir diğer konu armağanlar. Sevdiklerimize onların hoşlarına gidecek hediyelerle sürpriz yapmak en az yılbaşının kendisi kadar neşeli bir etkinlik. Ancak hediyelerin sevenler arasında mekik dokuduğu bu dönemde alışverişlerimizin neye hizmet ettiği de önemli. Olabildiğince az yeni şey satın alarak, mümkünse döngüsel alışverişle edindiğimiz veya eski bir eşyaya yeniden hayat verdiğimiz hediyeler geleceğimiz için daha iyi olmalarının yanında daha anlamlı da.
Örneğin,
- Tamir gerektiren ikinci el bir giysiyi Japonların dekoratif yama yöntemi sashiko’yu öğrenerek onarabilir, böylece eşsiz bir hediye yaratabilirsiniz.
- Sevdiğiniz bir bitkinizi çoğaltabilir ve bakımı hakkında bilgileri güzel bir karta yazarak evinde yeşillik sevenlere verebilirsiniz.
- Çok yakın bir dostunuza birlikte geçirdiğiniz vakitlerden hazırladığınız bir “derleme” veya düşleyip bir türlü hayata geçiremediğiniz planlardan oluşan “birlikte yapılacaklar listesi” hazırlayabilirsiniz.
- Sahaflar, oldukça özgün ilgi alanları olan sevdiklerimiz için heyecan dolu olabilir. Çok eski, tek basım hatta bazen tuhaf bile denebilecek kitaplar sahafların raflarında doğru yere bakan gözler için gizli.
- Güzel bir defter ve kalem, yavaşlamakta zorlanan, yaratıcı taraflarıyla yeniden bağ kurmak isteyen kişiler için bir başlangıç noktası olabilir.
- Kişiye özel rehberler hazırlayabilirsiniz. İlgi alanlarını düşünerek farklı listeler hazırlayabilirsiniz.