İklim krizinin boyutları ve sebep oldukları, çarpıcı, acımasız ve net rakamlarla tek bir sayfada.
Rakamlarla iklim krizi
Dünyada 7.7 milyar insan var
2050’ye kadar % 50 nüfus artışı bekleniyor
İnsanların %55’i şehirlerde yaşıyor
Küresel ortalama sıcaklık 1906’dan bu yana 1,2°C yükseldi
1980’den beri dünya 50 kat daha “aşırı sıcak”
Son 5 senede kayıtlardaki en yüksek sıcaklıklar görüldü
2040’a kadar ısınmanın 1.5 °C üzerine çıkması bekleniyor
1900’lerin başından beri CO2 yoğunluğu %45 arttı
Türkiye’nin karbon salınımı 1990 yılına göre %140 arttı
Dünyada iklim kaynaklı felaketler 1980 itibariyle 3 kat arttı
Dünyadaki büyük şehirlerin 2/3’ü deniz kıyısında
600 milyon kişi deniz seviyesinde şehirlerde yaşıyor
2004’den beri dünyada sel felaketleri iki kat arttı
1901’den 2010’a deniz seviyesi 19 cm yükseldi
Antarktika’da her 10 yılda 1.07 milyon km² buzul kaybı yaşanıyor
1995 yılından bu yana afetlerden 606 bin kişi hayatını kaybetti
Amazon yangın oranları 2018’den 2019’a %84 arttı
Her gün onlarca bitki ve hayvan türü yok oluyor
Dünya çapında 1 milyon canlı tür yok olma tehlikesi altında
Okyanusların sadece %13’ü zarar görmemiş durumda
2030’a kadar mercan kayalıklarının %90’ı tehlike altında olabilir
Her yıl 18,7 milyon dönüm orman yok oluyor
Dünyadaki tropik ormanların yaklaşık yarısı yok oldu
Ormansızlaşma karbon salınımının %12’sinden sorumlu
Dünyada 8.3 milyar ton plastik var
Türkiye’nin iki katı büyüklüğünde plastik ada Pasifik Okyanusu’nda yüzüyor
2018’de 1450 tür deniz canlısı plastik kirliliğinden zarar gördü
2050’e kadar dünyada plastik üretimi üç katına çıkabilir
Plastik esaslı tekstillerin yıkanmasıyla yılda okyanusa yaklaşık yarım milyon ton plastik mikrofiber yayılıyor
Tekstil üretimi yıllık 93 milyar metreküp suya ihtiyaç duyuyor
Tekstil sera gazı salınımlarının %7’sini oluşturuyor
Taşımacılık sera gazı salınımlarının %25-30’unu oluşturuyor
Ulaşım sektörünün sebep olduğu emisyonların %74’ü karayolu taşımacılığından, %11’i hava ve denizden kaynaklanıyor
Sera gazı salınımına en büyük etken fosil yakıtlar
Kömür, petrol ve doğal gaz içeren fosil yakıtlar dünya enerjisinin %80’ini sağlıyor
2000 senesinden beri %80 daha fazla kömür yakıyoruz
Dünyada geliri en düşük olanların %80’i kırsal alanda, küçük çaplı tarım ve hayvancılık yaparak yaşamını sürdürmekte
2050’ye kadar 200 milyon insan “iklim mültecisi” olabilir
2050’ye kadar 5 milyar insan susuz kalabilir
Bugün dünyanın %95’i kirli hava soluyor
2090’a kadar 2 milyar insan tehlikeli derecede kirli hava soluyor olabilir
Küresel sıcaklığın 1 derece artışı savaş ihtimalini %20 arttırıyor
Sera gazı salınımlarının %25-30’u gıda üretiminden kaynaklanıyor
%18’ine hayvancılık sebep oluyor
Dünyada 1 milyar insan aç
100 milyon insan “iklim şokları” yüzünden aç
Her yıl 1.3 milyar ton gıda çöpe gidiyor
Gıda israfı sera gazı salınımlarının %8’ini oluşturuyor
2050’ye kadar iki katı daha fazla gıdaya ihtiyaç duyulacağı öngörülüyor
186 ülke Paris Anlaşması’nı tasdik etti
Sadece 16 ülke hedeflerin yakınında
Türkiye Paris Anlaşması’nı onaylamayan ülkeler listesinde
Sera gazı salınımlarında Çin %27 ile 1.; A.B.D. %15 ile 2.; AB %9.8 ile 3. sırada
Türkiye sera gazı salınımlarının %1.2’sinden sorumlu
Dört kişilik bir aile her sene ortalama 10 ton karbon salınımına sebep oluyor
Neler yapabiliriz?
Yenilenebilir enerji kullanmak
Ağaç dikmek
Az almak
Tekrar kullanmak, değerlendirmek
Geri dönüştürmek
Toplu taşımacılık
Daha az hayvansal gıda tüketmek
Yerel gıdaları tüketmek
Küçük üreticiden alışveriş yapmak
Sürdürülebilir tekstil
Tek kullanımlık plastiği hayatımızdan çıkarmak
Sıfır atık prensiplerini uygulamak
Elektrikli aletleri verimli kullanmak
Enerji verimli ampul ve ev aletleri kullanmak
Araba yerine daha çok yürümek, bisiklete binmek
Daha az sıcak su kullanmak
Ampulleri söndürmek
Kullanmadıkça musluğu kapatmak
Kalıp sabun kullanmak
Kompost yapmak
Pipet kullanmamak
Şişe su yerine matara edinmek
Plastik torba yerine bez torba kullanmak
Tehlike altındaki balıkları tüketmemek
Market alışverişinde plastik ambalaj içinde olanları tercih etmemek
Yiyecekleri saklamak için buzdolabı poşeti ve streç film yerine cam kutu kullanmak
Yemek siparişi verirken pakete plastik çatal bıçak koymamalarını söylemek
Galoş giymemek
Sirkeli su, karbonat gibi doğal temizlik malzemeleri kullanmak
İçinde “polyethylene” olan ürünlerden uzak durmak
Plajdan, ormandan, piknikten dönerken bütün çöpleri toplamak
Su ısıtıcısının ihtiyacınız kadar doldurmak
Karbon ayak izini bilmek
Daha kısa duş almak
Kullanmadığımız elektrikli aletleri kapatmak
Ekoturizm seyehatleri yapmak
Filtre su kullanmak