Bu yazıyı 2 dakika 31 saniyede okuyabilirsiniz.
Cevizi yıl boyu yemeyi seviyoruz. Yazın son günlerinde peydahlanan taze cevizin ise keyfi bambaşka.
Bizans’ta “Zeus palamudu” ya da “Kraliyet Kuruyemişi” olarak bilinen ceviz, bugün en çok tüketilen kuruyemişlerden biri. Çin, İran, ABD ve Türkiye dünyanın önde gelen ceviz üreticileri. Anadolu’nun hemen hemen her yerinde ceviz üretimi yapılabilir. Ancak yine de tezgahlarda ithal cevize rastlamak mümkün.
Taze Ceviz
Taze ceviz. Dışarıdan sert görünür, içi ise ne kadar zariftir. Yazın son günlerinde ıslak kahverengi kabuklu cevizlere manavlarda, yeşil kabuklu hallerine bahçelerde rastlarız. Sokakta soyulmuş halde satanları görürüz. Taze cevizi evde kırıp yemek ise başka bir keyif, adeta bir terapidir. Kıvrımlarıyla minicik bir beyni andıran cevizin o incecik kabuklarını soymak zor iştir. Bazıları kabuklarıyla yer, uğraşamaz soymakla. Halbuki bu noktaya kadar gelmişken, içinden çıkan taptaze, bembeyaz, sulu cevizin keyfini çıkarmaya az kalmıştır.
Eylül ayında toplanan taze cevizle aylarca kurumuş cevizin arasında büyük fark var elbette. Taze fındık ve bademde olduğu gibi, taze cevizin de dokusu ve tadı bambaşka. Taze cevizin tadı süt gibidir, tatlıdır. Ceviz bekledikçe tadı keskinleşir, o hafif ve narin lezzeti azalır. Taze cevizin mevsimi kısacık. Senenin geri kalanında ise kuru ceviz (ceviz içi) bulmak mümkün. Onun da yeri başka. Kuru cevizleri bir gece suda bekletirseniz aynı olmasa da tazesine yakın bir sonuç elde edebilirsiniz.
Alırken nelere dikkat etmeli?
Taze ceviz alırken kabuklarının fazla parlak ve temiz pak olmamasına dikkat edin. Bazen daha temiz gözüksün diye yıkarken kimyasal kullanılabiliyor. Kuru ceviz alırken de küçük üreticiden, yerli ceviz alın.
Cevizin Yararları
Cevizin son derece faydalı bir yiyecek olduğunu biliyoruz. A, K, E ve C vitaminleri içeriyor. Lif, protein, yağ ve karbonhidrat kaynağı. Omega-3 yağ asitleri ve antioksidan yüklü. Ceviz, içerdiği yağlardan dolayı kalp hastalığı ihtimalini düşürüyor, kötü kolesterolü, şeker, kanser, yüksek tansiyon, depresyon, romatizma riskini azaltıyor. Cevizin sağlık açısından en dikkat çekici özelliği ise tam anlamıyla bir E vitamini deposu olması. Ceviz kabukları ise saçlar için mucizevi bir malzeme. Suda kaynatıp ya da bekletip bu suyu saçlarınıza kür yapabilirsiniz.
Mutfakta Ceviz
Ceviz, hem tatlı hem tuzlu yemeklerde kullanıldığından çok yönlü bir malzeme. Bazı yemekler ceviz olmadan düşünülemez. Çerkez tavuğunun, içli köftenin, taratorun vazgeçilmezidir ceviz. Muhammara, gavurdağı, biberli ezmede de ceviz olmazsa olmaz. Baklava, kadayıf, kabak tatlısı gibi tatlılarda da ceviz kullanılır. Kuru incir, kayısı ve duta yakışır, bu yüzden pestillerin üzerine serpilir, kuru kayısının içine yerleştirilir. Ceviz içinin ipe dizilip pekmez ve nişastaya bandırılıp kurutulmasıyla elde edilen ceviz sucuğunu da unutmamak gerek. Gürcistan’da mantının içine eklerler cevizi. İran’da ise etli yemeklerde rastlarsınız. Taze cevizi ise olduğu gibi tek başına yemek en güzeli ama “mevsimdaşı” taze incire de çok yakışıyor. Dilerseniz aynı kurusu gibi eriştenin, makarnanın üzerine, keklere, mezelerin üzerine de ekleyebilirsiniz.
Nasıl Saklamalı
Cevizin kabukları onu bozulmaktan korur. Bu sebepten kırılmamış cevizin ömrü bir hayli uzundur. Hava almayacak şekilde saklanan cevizler buzdolabında 6 ay, buzlukta bir sene dayanır. İç cevizi yine hava almayacak şekilde, kilerde ya da mutfak dolabında güneş ışığından ve sıcaktan uzakta 3 ay; buzdolabında 6 ay; buzlukta ise 1 sene saklayabilirsiniz.
Cevizi saklamanın başka yolları da var elbette. İtalyanlar yeşil cevizden nocino adlı bir likör yaparlar. Yeşil cevizin suda bekletilip kireçli suda haşlandıktan sonra şerbette pişirilmesiyle elde edilen ceviz reçeli de Balkanlar’dan Antakya’ya farklı yörelerde uygulanır.