Bu yazıyı 2 dakika 17 saniyede okuyabilirsiniz.
Sonbaharın getirdiği en cazip malzemelerden biri de kış kabakları. Heybetli, renkli, kullanışlı ve yararlı kış kabaklarıyla neler yapabileceğimizi, onları en iyi şekilde nasıl değerlendirebileceğimizi yazdık.
Genel olarak onlara bal kabağı diyoruz ama aslında dünyada kış kabaklarının yüzlerce çeşidi var. Bazılarının kabukları kıpkırmızı, bazıları ise koyu yeşil. Bazılarının kabukları pürüzsüzken, bazılarınınki pütür pütür. Kocaman kabakların yanında elinizin içine bile sığabilen minicik olanlar da var.
Bizde en çok bilinenler ise Külkedisi masalını anımsatan, turuncu renkli kabağı ve kabukları sert ve grimsi renkte olan helvacı ya da kestane kabağı. Kabak tatlısı genelde kestane kabağından yapılıyor. Bu kabağın bir özelliği de daha basık olması.
Son zamanlarda şehirlerdeki market ve pazarlarda dilimlenmiş halde de satılıyor bal ve kestane kabakları. Bu şekilde ihtiyacınız kadar alıp kullanabiliyorsunuz. Bütün alacaksanız, iyisini bulmak için vurduğunuzda tok bir ses çıkmasını bekleyin. Kabak ne kadar büyükse o kadar tatsız olabiliyor, dolayısıyla fazla büyük olmamasına dikkat edin.
Kabakgiller familyasına ait olan kabak, kavun, karpuz, salatalık ve acur ile aynı aileye ait. Bugün dünyanın hemen hemen her bölgesinde yetiştirilebilse de, bal kabağının kökeninin Güney Amerika olduğu biliniyor. 1500’lerde Avrupa’ya geldiğinde ise çok çabuk kabul görmeyen patates ve domatesin tersine hemen sofrada yerini bulmuş ve kısa sürede benimsenmiş.
Biz en çok şekerle pişen kabak tatlısını bilsek de, farklı kültürlerde tatlı kadar yemeklerde de kullanılıyor kış kabakları. Fransızlar kremalı çorbasını severler; İtalyanlar gnocci ve ravioli’de kullanırlar; Hindistan’da bol baharatlı yemeğini yaparlar. Selanik göçmenlerinin yaptıkları gibi börek içine katabilirsiniz ya da Burdur’un meşhur unsuz, yağsız bal kabağı helvasını deneyebilirsiniz. İster dilim dilim fırında pişirip salataya ekleyin, ister rendeleyip mücver gibi kızartın, ister püre yapıp keklerde kullanın, kış kabakları farklı baharat ve malzemelerle birlikte mutfak denemelerine son derece müsait. Ortaya “kabak tadını verdi” lafından çok uzak lezzetler çıkabilir pekâlâ.
Kış kabakları özellikle tarçın, karanfil, muskat gibi sıcak baharatları iyi taşıyor. Taze kekik, adaçayı gibi otlarla birleşince ise tatlılığı dengeleniyor. Çorbasına aynı mevsimde bulunabilen malzemelerden kestane, mantar eklenebilir; tatlısında üzerine tahin gezdirilebilir.
Kış kabakları bütün olarak haftalar, hatta aylarca dayanabiliyor. Dilimlenmiş kabağın bozulması daha kolay; hava almayacak şekilde buzdolabında birkaç gün saklayabilirsiniz. Elinizde bol miktarda varsa ya da mevsim sonrasına saklamak istiyorsanız, buharda pişirdikten sonra püre yapıp buzluğa da kaldırabilirsiniz. Kullandığınız kabın içerisine yerleştirdiğiniz kabak püresinin üzerinde az yer bırakmayı unutmayın; kabak dondukça genişleyeceği için taşabilir.
Kabağın her kısmından yararlanmak gerek. Bütün alırsanız, çekirdeklerini ekebilir ya da kurutup kabak çekirdeği yapabilirsiniz. Ayrıca çekirdeğinin yağına rastlarsanız denemeye değer; çorbaların üzerine, salatalara, özellikle patates salatasına çok yakışıyor. Çekirdeklerini blender’da öğütüp kabak çekirdeği ezmesi de elde edebilirsiniz. Ekstra lezzet için içine biraz da bal ekleyebilirsiniz.
Kış kabaklarının lezzeti kadar sağlığa yararlarına da değinmek gerek. Düşük kalorili ve besin değerleri yüksek olduğundan bir nevi süper yiyecek onlar. Beta-karoten yüklü; lif açısından zengin; potasyum, fosfor, demir, sodyum, kalsiyum deposu her biri. Bal kabağı aynı zamanda içinde bol miktarda A vitamini olduğu için güzellik kürlerinde kullanılıyor, özellikle de yüz maskelerinde tercih ediliyor.